Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı tanıyan yasanın kabul edilmesinin 89. yıldönümü Fethiye’de Beşkaza Meydanı Atatürk Anıtı önünde yapılan çelenk sunma töreniyle kutlandı. 5 Aralık Dünya Kadın Hakları gününde Fethiye’deki kadınlar, Atatürk’ün Türk kadınına verdiği seçme ve seçilme hakkını Atatürk anıtına çiçekler sunarak kutladı. CHP Fethiye Kadın kolları ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ile bazı sivil toplum kuruluşlarının işbirliği ile gerçekleşen çelenk sunma töreninde kadınlar, Atatürk Anıtına çiçekler sundu. Sivil toplum kuruluşları başkan ve üyeleri törende yaptıkları konuşmalarda, Atatürk’ün kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan yasayı gerçekleştirmelerinden dolayı saygı ve minnetle andıklarını söylediler.
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü nedeniyle gerçekleştirilen çelenk sunma törenine kadınlar, yoğun bir katılım gösterirken, bu katılımların daha da artması gerektiğini vurguladılar. Törene, Fethiye Belediyesi Başkan Vekili Melek Gözde Gürsoy, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Fethiye Şubesi Başkanı Canan İzmirli, Fethiye Yerel Tohumlar Derneği Başkanı Ebru Oğuzhan Yeter, CHP Kadın Kolları Başkan Vekili Güler Özcan, CHP Fethiye Belediye Başkan Aday Adayları Veli Pabuşçu, Ahmet Selim Yücel, Fethiye Belediyesi Engelli Hakları Komisyon Başkanı Belediye Meclis Üyesi Devrim Öztürk ile emekli Hakim Suna Kumyol ve çok sayıda kadın katıldı. Törende, CHP Fethiye Kadın Kolları Başkan Vekili Güler Özcan ile Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Canan İzmirli Atatürk Anıtına çelenk sunarken ardından, Cumhuriyetimizin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve tüm şehitlerimiz için saygı duruşunda bulunulup, İstiklal Marşımız söylendi.
“KADININ BİREY OLDUĞUNUN TARİHİDİR”
Törende Konuşan Emekli Ceza Hakimi Suna Kumyol günün anlam ve önemini vurgulayıp,” 5 Aralık; Türk Kadınına seçme ve seçilme hakkının verildiği böylece toplumda kadının birey olduğunun ilanı olan tarihtir. Bu çok önemli olayın bugün 89. yıl dönümünü idrak ediyoruz. 89 yıl önce Anayasa da yapılan bir değişikle kadınlarımıza TBMM’nin kapıları açılmış, daha önce 1930’daki belediye Yasasıyla belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakki,1933 de Köy Kanunundaki değişiklikle muhtar ve ihtiyar heyetine seçilme hakkı tanınan kadınlarımız milletvekili olma hakkına da böylece kavuşmuşlardır. Ancak Büyük önder Atatürk’ün birçok ülkeden de önce verilmesi için mecliste çaba gösterdiği bu hakkı, bugün kadınlarımız yeterince kullanabiliyorlar mı sorusuna ne yazık ki olumlu cevap vermemiz mümkün değildir. Özel hayatlarında bile seçimlerini özgürce yapamayan, okuyup okumayacağına, okuyorsa hangi okula gideceğine, hangi mesleği görüşeceğine , kiminle seçeceğine, neyi giyeceğine, kiminle evleneceğine kendileri karar veremeyen büyük çoğunluktaki kadınlarımız, kendi geleceği ile birlikte toplumun geleceğini de ilgilendiren bu çok önemli hakkı nasıl ve neye göre kullanacaklardır? Bireysel hayatlarımızdaki seçimler doğrudan bizleri ilgilendirirken, toplumsal hayatla ilişkin seçimler tüm toplumu etkileyeceğine göre, bu hakkın kullanılmasında izlenecek yolları iyi düşünmek gerekiyor. Özellikle son 20 yılda yaşanan toplumsal sorunlar, artan nüfus, akıl almaz boyuttaki göçler, üretimin azalıp tüketimin artması paranın alım gücünün, eğitim seviyesinin ve niteliğinin düşmesi. Önemli kamu kuruluşlarına yani yargıya, idari makamlara, askeriyeye emniyet ve eğitim birimlerine güvenin önemli ölçüde kaybedilmesi gibi sebepler bizi, kadın erkek ayırmadan herkesi seçme ve seçilme hakkını kullanmaya, kullanırken de iyi düşünmeye sevk etmelidir. Değerli hanımlar Etrafımız, kadının da erkekler gibi tüm haklara sahip olduğu görmek istemeyen, kapatmaya, erkeğin kadını eğitim kucağına yok. Hakkını saymaya vermeye elinden kadını çalışan, almaya, toplumdan kadına çok öldürmeyi koparıp küçük şiddet hak uygulamayı, taciz ve tecavüzde bulunmayı ve hatta görenlerle doludur. Bu durumda kadınların varlığını sürdürmek için tüm olumsuzluklarla mücadele etmeyi bilmesi gerekir. Mücadelenin yolu ise bilgilenmekten, bilinçlenmekten geçer. Önce yaşadıklarımızı ve bize yașatılanları doğru değerlendirmemiz gerekir. Kendimize güvenmeli, dünyada ve ülkemizde yaşananları dikkatle takip etmeli, doğru ve yanlışı, haklıyla haksızı, dürüst olanı ve yalan söyleye, ülkesini seven ile hain olup ülkesini peşkeş çekenleri ayırt etmeyi öğrenmeliyiz. Birlikte ses vermeyi, güçlerimizi birleştirmeyi öğrenmedikçe başarılı olamayacağımızı bilmek zorundayız. “dedi.
“KADIN ÜYE ORANIMIZI YÜZDE 37’YE ÇIKARDIK”
Törende konuşan CHP Kadın Kolları Başkan Vekili Güler Özcan ise,” 5 Aralık kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının yıldönümü nedeniyle burada toplanmış bulunmaktayız. Birçok gelişmiş ülkeden önce eşit yurttaşlığı elde etmenin haklı gururunu yaşayan kadınlar,1935’de gerçekleşen seçimlerde aday oldu. Ve oy kullandı. Akın akın sandıklara koştu. Büyük şehirlerden kadın ve erkeklerin oy kullanma oranı birbirine çok yakındı. 17 kadın milletvekili meclise girdi. 1 yıl sonraki ara seçimde kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı. O dönem meclisteki kadın milletvekili oranımız yüzde 4.6 oldu. Ve parlamentoda kadın temsilinde dünyada ikinci sıraya yerleştik. Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları olarak son 3 yılda partimize yaklaşık 165 bin yeni kadın üye kazandırdık. Yüzde 30’un altında olan kadın üye oranımızı yüzde 37’ye çıkardık. Kadınların siyasette daha aktif olması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki seçimlerde kadın temsilini en aza 2’ye katlamaya kararlıyız. Belediye Meclis üyeliklerinde fermuar sistem uygulanmasını çok önemsiyoruz. Tüm CHP’li belediyelerde eşitlik birimi kurulmasını ve yerel yönetim kadrolarında yüzde 50 cinsiyet kotası uygulanmasını hedefliyoruz.” diye konuştu.
“YARININ TÜRKİYE’Sİ “KADINSIZ” MASALARDA KURULAMAZ”
Fethiye Belediye Başkan Vekili Melek Gözde Gürsoy,” Oy hakkı üzerine yoğun tartışmalar devam ederken yıllar boyunca toplumsal alanda kadın varlığının görünümünü değiştirecek önemli adımlar da atılmıştı. 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Eğitimde Birlik Yasası) ile kız çocukları da eşit eğitim imkânına kavuşur; kız çocuklarının okutulması Anayasal zorunluluk haline getirilir. 1926’da Medeni Kanun’un kabulüyle çok eşlilik yerine tek eşlilik düzeni getirilir; evlenme, boşanma, miras gibi alanlardaki kadın hakları yasal güvence altına alınır, kadınlara istediği işte çalışma hakkı tanınır. Ancak bu yeterli değildi. Nihayet, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesini içeren yasa değişikliği teklifi meclis gündemine 5 Aralık 1934’te geldi. Malatya mebusu İsmet İnönü tarafından verilen teklifin altında 258 milletvekilinin imzası vardı. İnönü konuşmasında bu hakkın” bir “lütuf” olarak algılanmaması uyarısında bulunmayı da ihmal etmemişti. 5 Aralık 1934 Anayasa değişikliği ile aldığımız bir kazanım bugün geldiğimiz noktada ise hukuksuz olarak çekildiğimiz İstanbul Sözleşmesi bir yana medeni yasanın değiştirilmesi gündemde. Eşitliği sağlayan yasaları her fırsatta aşındırılmasının önüne geçilmesi, kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığın önlenmesi yine kadının varlığı ile mümkün. Sosyal alanda olduğu kadar siyasal alanda bu varlık sebepleri den en önemlisi. Kadınların siyasetteki temsiline baktığımızda parlak olmayan bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu görüyoruz. Türkiye’de nüfusun yüzde 49,9’unu oluşturan kadınların TBMM’de temsil düzeyi sadece yüzde 20 seviyesinde. Üstelik bu oran Cumhuriyet tarihinin en yüksek oranı. Yerel yönetimlerde temsil daha da düşük düzeyde seyrediyor. 2019 yerel seçimlerinde kadın belediye başkanı yüzde 3, belediye meclis üyeliğinde ise yüzde 11,01’ iz. Kadınların siyasette temsili konusunda elbette sosyolojik, ekonomik, yapısal ve kültürel engeller dün olduğu gibi bugün de var. Dün verdiğimiz mücadeleyi bugün de vermek zorundayız. Yarının Türkiye’si “kadınsız” masalarda kurulamaz. Asıl değişim kadınların siyasete katılımı ile gelecek inancımla hepinizi sevgi ve saygılarımla selamlıyorum” diye konuştu.
“FEDAKAR KADINLARLA KUTLAMALIYIZ”
Yerel Tohumlar Derneği Başkanı Ebru Oğuzhan Yeter ise, kadına seçme ve seçilme hakkı ile ilgili dönemin Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılan tartışmaları anlatıp,” 5 Aralık 1934 yılında milletvekili seçme ve seçilme haklarını kazandık. Bunu anlatmalıyız. O fedakar kadınlar sayesinde bu günleri özgürce kutluyoruz, o kadınlar bugün yine var, sanayide, fabrikada, tarlada bizler. Bunların hangilerine ne kadar ulaşabiliyoruz. Bu günün anlamını bilmeyen milyonlarca Türk kadını var, bu kutlamalar şehirlerle sınırlı kalmamalı her birimiz bir köyde tarlada ki kadınlara ulaşmalıyız, bir başka yerde fabrikalarda ki kadınlara dokunmalıyız bu günün önemini toplumun gizli kahramanı olan fedakar kadınlarla kutlamalıyız. Emperyalizme karşı bir mazlum milletin, yeryüzünün ilk büyük ve şanlı direnişi Kurtuluş Savaşı’nı tamamlamasından sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal’in öncülüğünde yapılan demokratik değişimlerle, bu hakkı elde ettiğimizi tüm kadınlara anlatalım. 89 yıl önce bize bu onuru, gururu yaşatan, bize bağımsızlığın, birey olmanın yollarını açan, toplumsal hayatta kimlik kazandıran atamızı minnetle ve saygıyla anıyoruz. 5 Aralık; Türk kadınının, çağdaş nesilleri yetiştirecek Türk analarının onurudur, özgürlüğünün teminatıdır.” dedi.
“BİZ KÖYLÜ KADINLAR HAKLARIMIZIN OLDUĞUNU BİLİYORUZ”
Yerel Tohumlar Derneği üyesi çiftçilik ile uğraşan Hülya Deniz isimli kadın ise yaptığı konuşmada,” Ben bir çiftçi kadınım ben bir Türk anasıyım, ben Atatürk’ün evladıyım. Bana hiç kimse 5 Aralığın önemini anlatmadı. Kimse beni milli bayramlarda atamın huzuruna çıkarmadı.. Cumhuriyetin ve ülkesinin değerini bilen benim gibi milyonlarca üreten çiftçi, işçi, emekçi kadın var adını bilmediğiniz. Biz toprağımızdan koparsak özgürlüğümüzü ve gücümüzü kaybedeceğimizi biliyoruz. Biz üretmezsek şehirde sizlerin aç kalacağını da biliyoruz. Biz köylü kadınlar seçme ve seçilme Haklarımızın olduğunu, bunun ne kadar kıymetli olduğunu da biliyoruz. Anadolu’nun her karış toprağında iz bırakan Türk kadını 5 Aralığın önemini unutursa geleceğine sahip çıkamaz yok olur. Şehirli, köylü eğitimli eğitimsiz bütün kadınlar sen- ben demeden birlikte çoğalarak yürümeliyiz . 5 Aralık tarihi, takvim yapraklarında yer alan, sıradan bir tarih değildir. Senin, benim hepimizin seçme ve seçilme haklarına kavuştuğumuz birey olarak sayıldığımız gündür. Değerli Türk Kadını, Kadın erkek demeden, toplum olarak hep birlikte sahip olduğumuz haklarımızı korumak için mücadele etmek zorundayız Cumhuriyetle kazandığımız haklarımızı kısıtlayan zihniyete, birlikte karşı koymalıyız. Kadınların sosyal hayattan giderek uzaklaştırıldığı, haklarının yok sayıldığı, kadının bu toplumdaki rolünün sadece eş ve anne olduğunu dayatan zihniyetin hâkimiyetine karşı, hepimiz .‘’haklarımı korumak için yeterince mücadele ediyor muyum? ‘’ sorusunu kendimize sormalıyız. Geleceğe şekil veren, gelecek nesilleri doğuran, doyuran, büyüten, eğiten bizleriz. Gücümüzün farkına varalım, haklarımıza canımız pahasına sahip çıkalım. Ülke yönetiminde, bilimde sanata her alanda haklarımızı arayalım. Biz Türk kadınıyız. Kurtuluş Savaşında mücadele eden, top taşıyan, kurşun sıkan, canını toprağına siper eden biz kadınlarız. Korkmayalım. Bize kazandırdığı haklarla, birçok ülkeden önce var olduğumuzu dünyaya ilan eden başta, Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere, tüm mücadeleci Türk kadınlarını saygıyla minnetle anıyorum. ”şeklinde konuştu.
Tören toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.
